Мікалай Дзмітрыевіч Мухін

Мікалай Дзмітрыевіч Мухін
Дата нараджэння	15 лютага 1907(1907-02-15)
Месца нараджэння	Арэфіна, Смаленскі павет, Смаленская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	3 сакавіка 1996(1996-03-03) (89 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Род дзейнасці	аграном, селекцыянер
Месца працы	Беларуская дзяржаўная селекцыйная станцыя[d] Беларускі навукова-даследчы інстытут земляробства
Навуковая ступень	доктар сельскагаспадарчых навук (1963)
Навуковае званне	прафесар (1964)
Альма-матар	Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія
Партыя	КПСС
Прэміі
Узнагароды

Мікалай Дзмітрыевіч Мухін (руск.: Николай Дмитриевич Мухин; 15 лютага 1907 — 3 сакавіка 1996) — вучоны ў галіне селекцыі раслін і насенняводства, доктар сельскагаспадарчых навук (1963), прафесар (1964), Заслужаны дзеяч навукі БССР (1967), Герой Сацыялістычнай Працы (1973).

Біяграфія

Нарадзіўся ў вёсцы Арэфіна Смаленскай губерні (зараз у Пачынкаўскім раёне Смаленскай вобласці Расіі). Скончыў школу сялянскай моладзі. Працаваў на чыгуначным вузле ў Смаленску. У 1927—1929 гадах працаваў сакратаром сельсавета ў Пачынкаўскім раёне. У 1929—1931 гадах на службе ў Чырвонай Арміі.

У 1935 годзе скончыў Беларускі сельскагаспадарчы інстытут. У 1936—1937 гадах працаваў на Пятроўскай машына-трактарнай станцыі ў Карэльскай АССР, у 1938—1941 гадах — на Беларускай дзяржаўнай селекцыйнай станцыі (навуковы супрацоўнік, намеснік дырэктара). З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны ў чэрвені 1941 года зноў прызваны ў Чырвоную Армію. Удзельнічаў у баях на Заходнім, 3-м Беларускім франтах. У 1945 годзе ў званні капітана камандаваў ротай аэрадромна-тэхнічнага абслугоўвання ў складзе 1-й паветранай арміі.

У 1947 годзе дэмабілізаваны, узначаліў Беларускую селекцыйную станцыю. З 1956 года ў Беларускім навукова-даследчым інстытуце земляробства (загадчык аддзела, у 1961—1987 гадах — намеснік дырэктара па навуковай частцы). Адначасова ў 1971—1978 гадах кіраваў Заходнім селекцыйным цэнтрам па збожжавых культурах.

У 1967 і 1975 гадах выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета Беларускай ССР.

З 1987 года М. Дз. Мухін на пенсіі (пенсіянер саюзнага значэння). Памёр 3 сакавіка 1996 года ў Мінску.

Навуковая дзейнасць

М. Дз. Мухіну належаць навуковыя працы па селекцыі збожжавых культур. Аўтар і сааўтар шэрагу сартоў азімага жыта, яравой пшаніцы, ячменю, грэчкі, чырвонай канюшыны. Аўтар больш за 200 навуковых прац. Пад кіраўніцтвам вучонага падрыхтавана 32 кандыдацкія і 2 доктарскія дысертацыі.

Сярод апублікавных прац:

• Селекция пшеницы в Белоруссии: Автореферат дис. на соискание ученой степени доктора сельскохозяйственных наук / Белорус. науч.-исслед. ин-т земледелия. — Минск: [б. и.], 1962.;
• Селекция и семеноводство зерновых культур в Белоруссии // Достижения отечественной селекции — М. 1967.;
• Азімае жыта. — Мн., 1969.

Узнагароды і прэміі

• Герой Сацыялістычнай Працы (1973) з уручэннем медаля «Серп і Молат»
• Ордэн Леніна
• Ордэн Чырвонай Зоркі (1945)
• Ордэн Айчыннай вайны II ступені (1985)
• 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга
• Ордэн Дружбы народаў
• 2 ордэны «Знак Пашаны»
• Ордэн ГДР «Зорка дружбы народаў»
• Медалі ВДНГ СССР
• Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі (1994, у аўтарскім калектыве) — за цыкл работ «Распрацоўка метадаў і вынікі селекцыі высокапрадукцыйных, рэсурсаэканомных гатункаў яравога ячменю і азімага жыта».

Памяць

У 2007 годзе ў Жодзіна па вуліцы Ціміразева, 1 з нагоды 100-годдзя з дня нараджэння М. Д. Мухіна на будынку Навукова-практычнага цэнтра НАН РБ па земляробстве ўстаноўлена мемарыяльная дошка (скульптар Я. А. Колчаў).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).

Спасылкі

• Николай Дмитриевич Мухин на сайце «Героі краіны»
• Мухін, Мікалай Дзмітрыевіч (доктар сельскагаспадарчых навук ; 1907—1996)(недаступная спасылка) // Нацыянальная бібліятэка Беларусі
• Э. Потапчик Герои труда Архівавана 8 кастрычніка 2019. (руск.) // Газета «Край смалявiцкi»